หลายครอบครัวมักคิดว่าเก้าอี้ล้อเข็นเหมาะสำหรับผู้ป่วยเท่านั้น แต่ในความเป็นจริง เก้าอี้รถเข็นผู้ป่วย มีไว้เพื่อความสะดวกกับผู้สูงอายุ ช่วยลดโอกาสการเกิดอุบัติเหตุได้ และหลายครอบครัวมักคิดว่าเก้าอี้ล้อเข็นเหมาะสำหรับใช้นอกบ้านเท่านั้นทั้งที่ความเป็นจริงแล้วโอกาสที่ผู้สูงอายุ เกิด อุบัติเหตุภายในบ้านกลับมีตัวเลขที่สูงกว่าด้วยกิจวัตรประจำวัน การนำเก้าอี้ล้อเข็นมาใช้ จึงช่วยลดความเสี่ยงตรงนี้ได้เป็นอย่างดี
การเลือกเก้าอี้ล้อเข็นสำหรับผู้ป่วย
เมื่อมีความจำเป็นต้องใช้เก้าอี้รถเข็นผู้ป่วย ไม่ใช่แค่การซื้อเก้าอี้ล้อเข็นที่สามารถเข็นได้เท่านั้น เพราะเก้าอี้ล้อเข็นที่ดีไม่ได้ดูจากราคาหรือความคงทนเท่านั้น รูปลักษณ์ที่สวยงามก็มีส่วนให้ผู้สูงอายุรู้สึกมีความสุขและสร้างความยินดีที่จะใช้งาน หรือฟังก์ชันความสะดวกสบายก็มีส่วนอยู่ไม่น้อยโดยมีเกณฑ์การพิจารณาแนะนำดังนี้
ควรเลือกเก้าอี้ล้อเข็นที่มีโครงสร้างแข็งแรงรองรับน้ำหนักได้ดีและเบาะรองนั่งมีความกว้างพอสมควร เก้าอี้ล้อเข็นที่ดีเมื่อนั่งแล้ว ผู้นั่งต้องรู้สึกมั่นคงและรู้สึกสบาย เก้าอี้รถเข็นผู้ป่วยที่ดีต้องไม่คลอน หรือมีเสียงดังขณะใช้งาน ในขณะเดียวกันควรพิจารณาเรื่องความปลอดภัยอื่นๆด้วย เช่น ระบบล็อคล้อ เบรคมือ ที่พักเท้ากันลื่น ที่พักแขน และ ที่พักเท้า ที่สามารถพับได้ เพื่อลดการกีดขวางระหว่างลุกขึ้นหรือนั่งลง เป็นต้น ล้อเหล็กและล้อใหญ่ สำหรับเก้าอี้รถเข็นผู้ป่วยที่เน้นการใช้งานนอกสถานที่ ต้องพกพาไปไหนมาไหน ควรเลือกแบบล้อเล็กเพื่อสะดวกในการเคลื่อนย้าย แต่สำหรับการใช้งานภายในบ้าน และผู้สูงอายุสามารถช่วยเหลือตัวเองได้
เก้าอี้ล้อรถเข็นผู้ป่วยชนิดล้อใหญ่
จะเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมกว่า เพราะผู้สูงอายุจะสามารถเขียนด้วยตัวเองได้ง่าย แบบและชนิดของเก้าอี้รถเข็นผู้ป่วย เก้าอี้ล้อเข็นมีหลายแบบตามลักษณะการใช้งาน บางชนิดมีพนักพิงสูงและสามารถปรับเอนนอน และที่พิงหลังได้ บางชนิดสามารถปรับตำแหน่งมือจับและเขียนและเบาะนั่งได้ เพื่อให้เหมาะกับผู้นั่งแต่ละราย การใช้งานจริง เก้าอี้ล้อเข็นที่ดีต้องมีความสะดวกในการใช้งานจริง ผู้ช่วยเข็นต้องมีความสามารถเข็นได้ง่ายและควบคุมได้ดี ส่วนผู้นั่งต้องรู้สึกสบายเมื่อนั่งบนเก้าอี้ รถเข็นผู้ป่วย ผู้สูงอายุอาจคิดว่าผู้ที่ใช้เก้าอี้ล้อเข็นต้องเป็นผู้พิการ หรือไม่สามารถช่วยตัวเองได้ การเลือกเก้าอี้ล้อเข็นที่มีความสวยงาม มีรูปแบบและมีสีสันที่ทันสมัย จะเป็นปัจจัยที่ทำให้ผู้สูงอายุมีความรู้สึกทางบวก ไม่รู้สึกว่าตนเองป่วย ไม่ต้องใช้เตียงผู้ป่วยและให้ความร่วมมืออยากนั่ง เพียงเท่านี้ก็สามารถช่วยลดการบาดเจ็บในผู้สูงอายุได้
Smartvariety Manager
ประเภทของเก้าอี้ล้อรถเข็นผู้สูงอายุ
ปัจจุบันเก้าอี้ล้อเข็นใช้กันโดยทั่วไป มีให้เลือกหลากหลายชนิด หลายรูปแบบ แต่ละชนิดมีความจำเพาะในลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกันไปรวมทั้งยังมีขนาดให้เลือกเพื่อให้เหมาะสมกับผู้ใช้งาน เก้าอี้รถเข็นผู้ป่วย ซื้อเก้าอี้ผู้สูงอายุ สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักได้แก่
1 ประเภทที่ใช้พลังงานภายนอก power wheelchair ซึ่งมีทั้งแบบที่ใช้ไฟฟ้าและแบบที่ใช้แบตเตอรี่ มักใช้ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการหนัก หรือกลุ่มที่สมองได้รับการกระทบกระเทือนไม่สามารถสั่งการได้เอง รวมไปถึงกลุ่มผู้ป่วยที่บาดเจ็บที่กระดูกไขสันหลัง กระดูกคอ ตลอดจนกลุ่มที่เป็นอัมพาตทั้ง 4 ส่วน คือ ขาทั้งสองข้างและแขนทั้งสองข้าง
2 ประเภทที่ใช้กำลังคนในการขับเคลื่อน manual wheelchairซึ่งมีทั้งแบบที่ผู้ป่วยเข็นเอง และแบบที่มีผู้ช่วยเข็น ที่มักจะพบเห็นการใช้ในโรงพยาบาล โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้ สำหรับเก้าอี้รถเข็นผู้ป่วย ประเภทที่ 2 ใช้กำลังคนในการขับเคลื่อน ปกติใช้ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีการสั่งงานของสมองค่อนข้างดีไม่มีปัญหา สามารถบังคับให้เก้าอี้ล้อเข็น หรือรถเข็นผู้สูงอายุ ไปสู่จุดหมายที่ต้องการได้ โดยเก้าอี้รถเข็นประเภทใช้กำลังคนในการขับเคลื่อนนี้ มีหลากหลายชนิด ซึ่งแต่ละชนิดมีความพิเศษที่แตกต่างกันไปตามอาการความเจ็บป่วย ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน และ ตามสมรรถนะของเก้าอี้รถเข็นผู้ป่วย พร้อมทั้งยังแตกต่างกันไปตามลักษณะการงานของแต่ละบุคคลด้วยเพราะในการใช้เก้าอี้รถเข็นจะต้องเห็นพ้องกันทั้งตัวผู้เองและคนดูแลด้วย เช่น คนดูแลต้องการจะได้ขนย้ายสะดวกมีขนาดเล็ก แต่ผู้ใช้ต้องการตัวใหญ่นั่งสบายแต่ทั้งนี้ความต้องการของทั้งสองฝ่ายควรสัมพันธ์กันด้วย
เก้าอี้รถเข็นวีลแชร์ใช้สำหรับช่วยพยุงเดิน
เก้าอี้รถเข็นสำหรับเดิน
หรือรถเข็นช่วยพยุงเดิน เก้าอี้ล้อเข็นสำหรับเดินซึ่งมักจะไม่เรียกว่าเป็นเก้าอี้รถเข็นคนไข้มีลักษณะเป็นครอกเดิน 4 ขา
ที่ปลายจะมีล้อและในบางรุ่นจะมีเบาะนั่งเล็กๆให้ด้วย คอกเดินชนิดนี้นิยมใช้ในประเทศญี่ปุ่นในกลุ่มผู้สูงอายุ
สำหรับประเทศไทยก็มีใช้พอสมควร ซึ่งผู้ที่สามารถใช้งานรถเข็นประเภทนีได้ต้องสามารถเดินหรือสามารถทรงตัวได้ดีพอสมควรมือสองข้างต้องมีแรงใช้งานได้ปกติสามารถควบคุมเบรคมือได้ดีเพราะการเข็นรถเข็นจะต้องใช้เบรคแทบจะตลอดเวลาเลยก็ว่าได้ ถ้าผู้ใช้ทรงตัวไม่ดีหรือแขนไม่มีแรงอาจเกิดการลื่นไถลได้ง่าย
วิธีใช้
ใช้เพื่อช่วยในการพยุงเดินของผู้ป่วยและผู้สูงอายุใช้ประกอบการเดินหรือเพิ่มความมั่นคงและความปลอดภัยของผู้สูงอายุ ซึ่งในบางรุ่นนอกจากจะมีที่นั่งแล้วยังมีตะกร้า และมีเบรกเพื่อใช้ห้ามล้อให้หยุดชะงักได้ด้วย เก้าอี้รถเข็นแบบพิเศษ นอกจากเก้าอี้รถเข็นผู้ป่วยตามที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีเก้าอี้ล้อเข็นเพื่อจุดประสงค์ต่างๆ เช่น
รถเข็นผู้ป่วยสำหรับการนั่งอาบน้ำ หรือ รถเข็นนั่งถ่าย เก้าอี้รถเข็นแบบพับได้แบบพิเศษชนิดเล็กพิเศษ เหมาะสำหรับการพกพาเก้าอี้ล้อเข็นแบบนี้จะมีน้ำหนักเบา และเมื่อพับแล้วจะมีขนาดเล็กมาก สามารถถือหรือหิ้วได้ด้วยมือข้างเดียวเก้าอี้ล้อเข็นแบบนี้เหมาะสำหรับผู้สูงอายุที่มีผู้ดูแล และต้องการใช้เก้าอี้รถเข็นผู้ป่วยเพื่อช่วยในการเดินทาง
ไม่ว่าจะเป็นเก้าอี้ล้อรถเข็นชนิดใดรุ่นใดหากใช้ให้เหมาะสมจะเกิดประโยชน์ต่อผู้ใช้งานทั้งสิ้นเพราะเก้าอี้ล้อเข็นเป็นเครื่องมือช่วย เติมเต็มการใช้ชีวิตที่อิสระให้กับหลายท่านได้อย่างแน่นอน
ผู้สูงอายุมักปฏิเสธการใช้รถเข็นผู้ป่วย และ เครื่องช่วยในการเคลื่อนที่
ผู้สูงอายุมักปฏิเสธการใช้รถเข็น และ เครื่องช่วยในการเคลื่อนที่ซึ่งมีสาเหตุมาจาก
1.ความรู้สึกหรือทัศนคติที่ไม่ดีต่อเครื่องช่วยในการเคลื่อนที่ เราอาจพบเห็นผู้สูงอายุบางรายใช้ร่มแทนไม้เท้า อันเนื่องมาจากความอาย หรือ ความรู้สึกต่อต้าน อย่างไรก็ตามร่มไม่มีความแข็งแรงพอในการพยุงตัว และยังอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุเมื่อต้องรับน้ำหนักของร่างกายมากๆ นอกจากนี้ยังพบได้บ่อยๆ ที่ผู้สูงอายุหลีกเลี่ยงหรือปฎิเสธการนั่งรถเข็นผู้ป่วยเพราะความคิดที่มีต่อเก้าอี้ล้อเข็นว่าเป็นอุปกรณ์สำหรับผู้ป่วยเท่านั้น
2.เครื่องมือบางอย่างใช้งานยาก หรือ ต้องได้รับการฝึกฝนก่อนการใช้งาน เช่น ที่พยุงเดิน(walker)นอกจากจะมีหลากหลายแบบสำหรับการใช้งานที่ต่างกัน ผู้ใช้งานที่พยุงเดินยังควรได้รับคำแนะนำและการฝึกฝนการใช้งานให้คล่องก่อนการใช้งานจริง
ในชีวิตประจำวัน ไม่เช่นนั้นผู้ใช้จะรู้สึกว่าอุปกรณ์เป็นภาระและไม่เพิ่มความคล่องตัวในการเคลื่อนที่ และจะเลิกใช้อุปกรณ์ในที่สุด
รถเข็นผู้ป่วย เป็นอุปกรณ์ที่ง่ายในการใช้งาน และสามารถใช้เพื่อลดการหกล้มหรือเกิด อุบัติเหตุได้ในผู้สูงอายุ เก้าอี้รถเข็นคนชรา นอกจากใช้งานง่ายแล้ว ยังสามารถช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถเคลื่อนที่ไปได้พร้อมกับผู้ดูแลหรือลูกหลาน และยังลดภาระของผู้ดูแล หรือช่วยให้ผู้ดูแลทำงานได้ง่ายขึ้นอีกด้วย
เพื่อที่จะลดการต่อต้านการใช้เก้าอี้ล้อเข็น มีวิธีง่ายๆ ที่ทำได้ดังนี้
1.อธิบายให้ผู้สูงอายุเข้าใจประโยชน์ของรถเข็นคนไข้ ทั้งผู้นั่งและผู้ดูแล ต้องให้ผู้สูงอายุเข้าใจว่าการใช้เก้าอี้ล้อเข็น ทำให้ผู้สูงอายุพึ่งพาตนเองได้มากขึ้น ลดภาระต่อลูกหลาน หรือ ผู้ดูแลรวมไปถึงช่วยให้ลูกหลานหรื้อผู้ดูแล สามารถดูแลผู้สูงอายุได้ง่ายขึ้น
2.อธิบายให้ผู้สูงอายุเข้าใจว่า ก้าอี้ล้อเข็นไม่ได้จำกัดเฉพาะผู้พิการ หรือ ผู้ป่วยเท่านั้นความจริงแล้วเก้าอี้ล้อเข็นเป็นเครื่องมือช่วยในการเคลื่อนที่อย่างหนึ่ง เปรียบเหมือนการใช้จักรยานในคนหนุ่มสาว เก้าอี้ล้อเนจะช่วยให้ผู้สูงอายุเคลื่อนที่ได้ง่ายขึ้นหรือได้ระยะทางมากขึ้น
3.อธิบายให้ผู้สูงอายุเข้าใจถึงผลเสีย หากผู้สูงอายุหกล้มหรือเกิดอุบัติเหตุ
4.ใช้ประโยชน์จากรถเข็นในการช่วยผู้สูงอายุได้ออกนอกบ้าน หรือได้ทำกิจกรรมนอกบ้านมากขึ้น
5.เลือกซื้อเก้าอี้ล้อเข็นที่มีคุณภาพ ผู้ใช้สามารถนั่งได้สบายบนเก้าอี้ล้อเข็น และผู้ดูแลสามารถ
เข็นหรือใช้งานได้ง่าย เก้าอี้ล้อเข็นที่มีคุณภาพต่ำ จะทำให้ผูใช้ไม่สามารถนั่งได้นาน หรือ
มีความไม่สบายในการนั่ง
6.เลือกเก้าอี้ล้อเข็นที่มีความสวยงาม และได้มาตรฐาน ปัจจุบันเก้าอี้ล้อเข็นได้ออกแบบให้มีความ
สวยงามทั้งโครงสร้างและสีสัน การเลิอกเก้าอี้ล้อเข็นที่ถูกใจผู้ใช้ จะช่วยลดการต่อต้านหรือการ
ปฎิเสธที่จะใช้เก้าอี้ล้อเข็น